Konkurs organizowany jest co roku przez naszą placówkę oraz Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.

Geneza konkursu wiąże się z obchodami Miesiąca Pamięci Narodowej, kiedy to co roku w kwietniu ww. instytucje oraz Towarzystwo Opieki nad Oświęcimiem organizowały wyjazdy tyskiej młodzieży do Muzeum. Pierwsza edycja konkursu, o zasięgu miejskim, odbyła się w 1993 roku jako reakcja na wyrażanie przez uczniów swoich refleksji powstałych w czasie zwiedzania byłego obozu koncentracyjnego. Duże zainteresowanie konkursem spowodowało, że w 1999 roku pierwszy raz zasięgiem objął on całą Polskę, natomiast w 2005 roku odbyła się pierwsza edycja międzynarodowa. Od tej pory konkurs odbywa się co roku, wcześniejsze edycje odbywały się w trybie biennale. W 2013 roku konkurs poświęcono pamięci wieloletniego przyjaciela MDK 1 oraz współtwórcy konkursu, byłemu więźniowi KL Auschwitz o numerze 6804, Augustowi Kowalczykowi. August Kowalczyk wraz z innymi byłymi więźniami obozów koncentracyjnych – Grzegorzem Czempasem, Florianem Grankiem, Barbarą Puc, Haliną Birenbaum, Barbarą Kruczkowską, Arturem Krasnokuckim, Wacławem Diakończykiem, Jerzym Fijołkiem, Jerzym Marią Ulatowskim, Bogdanem Bartnikowskim relacjonował przed laureatami konkursu swoje obozowe przeżycia oraz przez wiele lat był przewodniczącym konkursowego jury.